İçindekiler
Kriptorşidizm Nedir?
Kriptorşidizmli hayvanlar, normalde testislerin bulunması gereken testis torbasında bir veya her iki testisin olmaması durumunda olan hayvanlardır. Bu durum, genellikle doğuştan gelir ve hayvanların çoğunda erkeklik hormonu düzeylerinde bir artışa neden olur.
Kriptorşidizm, hem köpeklerde hem de kedilerde sık görülen bir durumdur. Özellikle safkan köpeklerde daha sık görülür ve bazı ırklarda daha yaygındır. Kriptorşidizm, köpeklerde yaklaşık olarak %1 ila %10 oranında görülebilir. Kedilerde ise oran daha düşüktür ve genellikle %1’in altındadır.
Kriptorşidizm hangi ırklarda daha sık görülür?
Kriptorşidizm, hem köpeklerde hem de kedilerde sık görülen bir durumdur. Özellikle safkan köpeklerde daha sık görülür ve bazı ırklarda daha yaygındır. Kriptorşidizm, köpeklerde yaklaşık olarak %1 ila %10 oranında görülebilir. Kedilerde ise oran daha düşüktür ve genellikle %1’in altındadır.
- Pomeranyan
- Chihuahua
- Yorkshire Terrier
- Miniature Pinscher
- Shetland Sheepdog
- Dachshund
- Toy Poodle
- Maltese
Bu ırklarda kriptorşidizm sıklıkla görülürken, diğer köpek ırklarında da görülebilir. Ancak, köpek ırkının kriptorşidizm geliştirme riski, genetik faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Kriptorşidizm ve Testis Kanseri
Kriptorşidizm, testislerin normal yerlerinde olmaması durumudur ve bu, testislerin yeterince soğuk olmayan bir bölgede kalması anlamına gelir. Normalde testisler, vücudun sıcaklığından daha düşük bir sıcaklıkta olması gereken bir bölgede bulunur. Ancak kriptorşidizm olan erkek hayvanlarda, testislerin normalden daha sıcak bir bölgede kalması, spermatogenez (sperm üretimi) işlevini bozar ve testis kanseri gelişme riskini artırır.
Ayrıca, testislerin normal yerlerinde olmaması, testislerdeki hücrelerin normal şekilde büyüyüp bölünememesine neden olabilir. Bu durum testis kanseri gelişme riskini daha da artırır.
Kriptorşidizm Teşhisi Nasıl Koyulur?
Kriptorşidizm teşhisi, veteriner hekim tarafından fiziksel muayene ve muhtemelen ultrason, röntgen veya diğer görüntüleme yöntemleri kullanılarak konulabilir.
Kriptorşidizm, hayvanın testislerinin normal pozisyonundan farklı bir yere yerleştiği için, fiziksel muayene sırasında testislerin eksikliği veya düzensiz pozisyonu dikkat çekebilir. Muayene sırasında veteriner hekim, testisleri elle kontrol ederek ve diğer işaretleri gözlemleyerek teşhis edebilir.
Kriptorşidizm, doğumdan hemen sonra bile teşhis edilebilir. Ancak, testislerin normal pozisyonuna gelmesi için belirli bir süreye ihtiyaçları vardır. Bu süre, farklı türlerde ve hatta aynı türdeki farklı hayvanlarda bile değişebilir. Örneğin, kedi yavrularında, testislerin normal pozisyona gelmesi genellikle 6 aya kadar sürerken, köpek yavrularında 8-12 hafta içinde tamamlanabilir.
Hayvanın yaşına ve türüne bağlı olarak, veteriner hekim kriptorşidizm tanısını daha kesin bir şekilde teyit etmek için ultrason veya röntgen gibi görüntüleme yöntemlerini kullanabilir. Bu görüntüleme yöntemleri, testislerin normal pozisyonunu belirlemeye yardımcı olabilir ve ayrıca başka bir sağlık sorunu olup olmadığını kontrol etmek için kullanılabilir.
Kriptorşidizm Tedavisi
Kriptorşidizm olan hayvanlar kısırlaştırılabilir. Kısırlaştırma, kriptorşidizm olan hayvanların tedavisi için en çok önerilen yöntemdir. Kısırlaştırma hem testis kanseri riskini azaltmak hem de ileride üreme sağlığı sorunlarına neden olma riskini önlemek için gereklidir.
Kısırlaştırma işlemi, normalde testis torbasında bulunan testislerin çıkarılması işlemidir. Ancak kriptorşidizm olan hayvanlarda, testisler normal yerlerinde olmadığından, cerrah, testisleri bulmak için daha fazla zorlanabilir. Testisler karın boşluğunda veya kasıklarda olabilir, bu nedenle cerrahın testisleri bulmak için ilave bir kesim yapması gerekebilir.
Kriptorşidizmli hayvanların kısırlaştırılması, normal hayvanlara göre biraz daha uzun sürebilir ve cerrahi prosedür daha karmaşık olabilir, bu nedenle kısırlaştırma işleminin daha fazla risk içerdiği de göz önünde bulundurulmalıdır. Ancak, kriptorşidizmli hayvanların kısırlaştırılması, hayvanın sağlığı için önemlidir ve testis kanseri veya diğer üreme sağlığı sorunlarının riskini önemli ölçüde azaltır.
Kriptorşidizm tedavisinde, kısırlaştırma ameliyatı dışında etkili bir tedavi yöntemi yoktur. Kriptorşidizmli bir hayvanın testisleri, normal yerlerine getirilemez veya normal fonksiyonlarına geri döndürülemez.
Diğer tedavi seçenekleri arasında hormon tedavisi ve testis implantları gibi yöntemler vardır. Ancak bu yöntemler, kısırlaştırma kadar etkili değildir ve uzun vadede testis kanseri gibi ciddi sağlık sorunları yaşama risklerini ortadan kaldırmadığı gibi artırabilir.
Kriptorşidizm tanısı koyulan hayvan ne zaman kısırlaştırılmalıdır?
Kriptorşidizm tanısı koyulan hayvanın kısırlaştırılması, tanının kesinleşmesinin ardından mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır. Kriptorşidizm, hayvanın testislerinin normal pozisyonunda olmadığı anormal bir durumdur ve tedavi edilmezse ileride ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, kısırlaştırma işlemi mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır.
Kısırlaştırma işlemi, sağlıklı bir hayvanda 6-8 aylıkken, erkek kedilerde 1 yaşını doldurduktan sonra yapılması tavsiye edilir. Ancak kriptorşidizmli hayvanların kısırlaştırılması daha da öncelikli olduğu için bu işlem mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır.
Kriptorşidizmli hayvanların kısırlaştırılması mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır, ancak hayvanın yaşına ve genel sağlık durumuna bağlı olarak veteriner hekim gerekli görürse kısırlaştırma işlemi ertelenebilir. Ancak bu durum, hayvanın sağlığı ve iyi bir yaşam kalitesi için en kısa sürede tedavi edilmesi gerektiği gerçeğini değiştirmez.
Orşiopeksi Nedir?
Orşiopeksi, hayvanın testislerinin normalden daha yüksek bir pozisyonda olması durumudur. Kriptorşidizm ile karıştırılmamalıdır, çünkü orşiopeksi, testislerin normal pozisyonda olmadığı, ancak vücudun dışında da olmadığı anlamına gelir. Testislerin pozisyonu, hayvanın ırkına, yaşı ve cinsiyetine göre değişebilir.
Orşiopeksi, kriptorşidizmin aksine, genellikle ciddi bir sağlık sorunu olarak görülmez ve çoğu durumda tedavi gerektirmez. Ancak, testislerin normalden daha yüksek bir pozisyonda olması, hayvanın kısırlaştırılması sırasında anesteziye ihtiyaç duyabileceği veya cerrahi işlem sırasında testislerin çıkartılmasının zor olabileceği anlamına gelebilir.
Orşiopeksinin tedavisi, kısırlaştırma işlemi sırasında testislerin normal pozisyona getirilmesi veya dikişle sabitlenmesi gibi basit prosedürlerle yapılabilir. Ancak, orşiopeksi tedavisi gerektirmeyen bir durum olarak kabul edildiği için, testislerin pozisyonunu düzeltmek veya sabitlemek genellikle tercih edilmez.
Eğlenceli içeriklerimiz için Tumblr hesabımızı takip edebilirsiniz.
Bir yanıt yazın