Evcil Kirpiler

Evcil Hayvan Olarak Kripiler

Kirpiler, egzotik ve sevimli görünümleriyle son yıllarda evcil hayvan olarak popüler hale gelen canlılar arasında yer alıyor. Doğal yaşam alanları Afrika, Asya ve Avrupa’nın bazı bölgeleri olan bu küçük memeliler, dikenli sırtları ve utangaç tavırlarıyla dikkat çeker. Dışarıdan bakıldığında sert ve korunmasız gibi görünse de, aslında oldukça nazik ve duyarlı hayvanlardır. Kirpilerin evcil hayvan olarak tercih edilmesinin sebeplerinden biri, benzersiz görünümleri ve merak uyandıran davranışlarıdır. Küçük boyutları ve genellikle sessiz yapıları, onları apartman yaşamına uygun bir evcil hayvan haline getirir. Bununla birlikte, her hayvan gibi kirpiler de özel bakım gerektirir; bu nedenle, onların yaşam tarzına uyum sağlayabilecek sorumlu sahipler tarafından tercih edilmelidir.

Kirpi sahiplenmeden önce, onların beslenme alışkanlıkları, uyuma düzenleri ve kendilerine özgü sağlık gereksinimlerini öğrenmek, kirpinizin mutlu ve sağlıklı bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir.

Evcil Kirpimi Çıplak Elle Tutabilir miyim?

Evet, evcil kirpiler çıplak elle tutulabilir, ancak dikkatli ve nazik bir şekilde yaklaşılması önemlidir. Kirpilerin sırtlarındaki dikenler tehlikeli gibi görünse de, aslında savunma amaçlıdır ve genellikle batıcı değildirler. Ancak, kirpi stresli veya korkmuşsa dikenlerini dikleştirerek kendini korumaya çalışabilir, bu da dokunduğunuzda batıcı bir his yaratabilir. İşte kirpileri çıplak elle tutarken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:

1. Kirpiyle Yavaşça Tanışın

Kirpiyle ilk temasınızda yavaş ve sakin bir şekilde yaklaşmak önemlidir. Hızlı hareketler onları korkutabilir. Kirpinizin sizi koklamasına izin verin, bu sayede kendinizi güvenli ve tehdit oluşturmadığınızı hissedecektir. Çıplak elle kirpiyi tutmak, aranızdaki güven bağını güçlendirecek ve onunla daha yakın bir ilişki kurmanıza yardımcı olacaktır. Yavaşça ve nazik bir şekilde yaklaşırsanız, kirpiniz de size alışacaktır.

2. Dikenlere Karşı Hassasiyet

Kirpiler korktuklarında ya da kendilerini tehdit altında hissettiklerinde sırtlarındaki dikenleri dikleştirirler. Eğer kirpi dikenlerini kaldırmışsa, onu tutmadan önce sakinleşmesini beklemek daha iyi olacaktır. Kirpi kendini rahat hissettiğinde dikenleri daha düz olacaktır ve bu durumda tutmak çok daha kolay hale gelir.

3. Ellerinizi Destekleyici Şekilde Kullanın

Kirpiyi tuttuğunuzda, ellerinizle vücudunu destekleyin. Kirpinin dikenli sırtına baskı yapmadan, yumuşak bir şekilde avuç içlerinizle kavrayarak onu kaldırabilirsiniz. Kirpiyi nazikçe iki elinizin arasına alarak taşımak, ona kendini daha güvende hissettirir.

4. Koruyucu Eldiven Kullanımı

Eğer kirpinizi tutarken dikenlerinden rahatsız oluyorsanız ya da kirpi hala çok gerginse, ince bir kumaş ya da eldiven kullanabilirsiniz. Ancak zamanla kirpinizle daha rahat bir bağ kurduğunuzda, çıplak elle tutmanız mümkün olacaktır.

5. Sakin Ortamda Tutun

Evcile kirpiler genellikle sessiz ve sakin ortamlarda kendilerini daha rahat hissederler. Eğer kirpinizin sakinleşmesini istiyorsanız, onu düşük ışıkta veya sessiz bir ortamda tutmayı deneyebilirsiniz.

Evcil Kirpilerin Yaşam Alanı

Kirpiler için evde sağlıklı ve güvenli bir yaşam alanı oluşturmak, onların mutluluğu ve sağlığı açısından büyük önem taşır. Kirpilerin doğal yaşam alanlarını taklit eden bir ortamda bulunmaları, stresten uzak ve rahat bir yaşam sürmelerini sağlar. İşte kirpiler için uygun bir kafes ve yaşam alanı oluştururken dikkat edilmesi gerekenler:

1. Kafes Boyutu

Kirpiler aktif hayvanlardır, bu yüzden yeterince büyük bir kafese ihtiyaç duyarlar. Minimum kafes boyutu en az 90 cm x 45 cm taban alanına sahip olmalıdır. Daha geniş alanlar, onların hareket etmeleri ve keşfetmeleri için daha iyi olacaktır.

2. Taban Malzemesi

Kafesin tabanı evcil kirpilerin rahatça hareket edebileceği şekilde tasarlanmalıdır. Tel tabanlı kafeslerden kaçınılmalı, çünkü kirpinin ayakları tel tabanlarda sıkışabilir ve bu yaralanmalara neden olabilir. Düz plastik tabanlı kafesler tercih edilmelidir.

3. Taban Malzemesi (Yataklık)

Kafesin tabanına uygun yataklık malzemesi seçmek önemlidir. Tozsuz talaş, kağıt tabanlı yataklıklar veya yumuşak pamuksu malzemeler kirpilerin rahat etmesi için uygundur. Ancak çam ve sedir talaşından kaçınılmalıdır, çünkü bu malzemeler kirpilerin solunum yollarına zarar verebilir.

4. Evcil kirpiler İçin İdeal Isı ve Nem Seviyesi

Kirpiler için uygun ortam sıcaklığı 23-27°C arasında olmalıdır. Kirpiler soğuk havalarda kış uykusuna yatma eğiliminde olabilirler, bu yüzden ortam sıcaklığını sabit tutmak önemlidir. Gerekirse ısıtıcı pedler kullanılabilir, ancak doğrudan kirpinin derisiyle temas etmeyecek şekilde yerleştirilmelidir.

5. Saklanma Alanları

Kirpiler doğal olarak gece aktif olan hayvanlardır ve gün boyunca dinlenmeyi tercih ederler. Bu yüzden kafeslerinde sığınacakları küçük evler veya saklanma tünelleri bulunmalıdır. Yumuşak kumaşlardan yapılmış yataklar ya da saklanma torbaları da idealdir.

6. Tekerlek

Evcil kirpiler gece boyunca aktif olup koşmayı severler, bu yüzden kafeslerinde sessiz çalışan bir tekerlek bulundurulmalıdır. Ancak tel tabanlı tekerleklerden kaçınılmalıdır; düz, kapalı tabanlı tekerlekler kirpinin ayaklarının zarar görmesini engeller.

7. Oyuncaklar ve Keşif Alanları

Kirpiler meraklı hayvanlardır ve uyarıcı bir çevre, onları mutlu eder. Tüneller, küçük toplar, kağıt havlu ruloları gibi oyuncaklar, kirpilerin kafeslerinde keyifli vakit geçirmesini sağlar.

Evcil Kirpilerin Beslenmesi

Evcil kirpilerin sağlıklı ve uzun bir yaşam sürmeleri için dengeli ve besleyici bir diyet gereklidir. Doğal ortamlarında böcekçiller oldukları için, beslenmelerinde protein ve lif bakımından zengin gıdalar büyük önem taşır. İşte kirpiler için uygun beslenme düzeni hakkında dikkat edilmesi gerekenler:

1. Ana Gıda: Evcil Kirpi Maması veya Kedi Maması

Evcil kirpilerin temel besin kaynağı, yüksek kaliteli bir kirpi maması olmalıdır. Kirpi maması bulmak zor olabilir, bu yüzden birçok sahip, alternatif olarak düşük yağlı ve yüksek proteinli kedi maması tercih eder. Protein içeriği %30-35, yağ içeriği ise %10-15 civarında olan mamalar idealdir. Kirpilerin aşırı kilo almaması için yağ oranı düşük mamalar tercih edilmelidir.

2. Canlı veya Kurutulmuş Böcekler

Kirpiler böcekçil hayvanlar oldukları için diyetlerinde un kurtları, çekirgeler, cırcır böcekleri gibi böcekler olmalıdır. Canlı böcekler, kirpilerin doğada olduğu gibi avlanma içgüdülerini harekete geçirir ve onları hem fiziksel hem de zihinsel olarak aktif tutar. Eğer canlı böcek bulmak zor geliyorsa, kurutulmuş böcekler de kullanılabilir.

3. Meyve ve Sebzeler

Kirpilerin diyetinde meyve ve sebzeler de yer almalıdır, ancak bu gıdalar küçük porsiyonlarda verilmelidir. Kirpiler için uygun olan meyve ve sebzeler şunlardır:

• Meyveler: Elma, muz, çilek, yaban mersini
• Sebzeler: Havuç, kabak, tatlı patates, yeşil fasulye

Ancak, fazla miktarda şeker içerdiği için meyve tüketimi sınırlı tutulmalıdır. Üzüm ve kuru üzüm gibi kirpiler için zararlı olabilecek meyvelerden kaçınılmalıdır.

4. Haşlanmış Yumurta ve Tavuk

Protein ihtiyacını karşılamak için kirpilere haşlanmış yumurta veya yağsız, haşlanmış tavuk verebilirsin. Bu gıdalar protein açısından zengin ve sağlıklıdır, ancak yine de fazla verilmemelidir.

5. Su

Kirpiler her zaman temiz ve taze suya erişim sağlamalıdır. Kafeste su şişesi veya alçak bir su kabı kullanılabilir. Su şişesi kullanıyorsan, şişenin temiz ve düzenli olarak dolu olduğundan emin olmalısınız.

Kaçınılması Gereken Gıdalar

Kirpiler bazı gıdalara karşı duyarlıdır ve bu gıdalar onlara zarar verebilir. Kaçınılması gereken yiyecekler şunlardır:

• Süt ve süt ürünleri: Laktoz intoleransı nedeniyle sindirim sorunlarına neden olabilir.
• Üzüm ve kuru üzüm: Kirpiler için zehirli olabilir.
• Fındık ve çekirdekler: Boğulma riski taşıdığı gibi sindirimi zor olabilir.
• Çikolata, şeker ve işlenmiş gıdalar: Kirpilere zarar verebilir ve obeziteye yol açabilir.

Evcil Kirpilerde Görülen Genetik Hastalıklar

Kirpilerde de diğer evcil hayvanlarda olduğu gibi genetik hastalıklar görülebilir. Özellikle bazı kirpi türlerinde belirli hastalıklara yatkınlık olabilmektedir. İşte kirpilerde karşılaşılabilecek başlıca genetik hastalıklar:

1. Wobbly Hedgehog Syndrome (WHS)

Kirpilerde en sık görülen genetik hastalıklardan biri olan Wobbly Hedgehog Syndrome (WHS), kirpinin merkezi sinir sistemini etkileyen dejeneratif bir hastalıktır. WHS, kirpinin denge kaybına, titreme ve yürürken zorlanmasına neden olur. Hastalık genellikle kirpinin arka bacaklarından başlayarak vücudun diğer kısımlarına yayılır. Bu hastalığın genetik kökenli olduğu düşünülmektedir ve maalesef WHS’nin tedavisi yoktur. Hastalık ilerledikçe kirpinin yaşam kalitesi düşer ve tam felce kadar ilerleyebilir.

2. Kalp Hastalıkları

Bazı kirpi türleri, özellikle Afrika cüce kirpileri, kalp hastalıklarına genetik olarak yatkın olabilir. Kalp yetmezliği ve diğer kalp rahatsızlıkları kirpilerde yaşlılıkla birlikte ortaya çıkabilse de, bazı bireylerde genetik yatkınlık nedeniyle daha erken yaşlarda görülebilir. Kalp hastalıkları, halsizlik, iştahsızlık ve solunum problemleriyle kendini gösterebilir.

3. Kanser

Kirpilerde kanser de genetik faktörlerin etkisiyle gelişebilir. Özellikle yaşlı kirpilerde tümörler ve kanser vakaları yaygındır. Kirpilerde en sık görülen kanser türleri deri, meme ve ağız kanserleridir. Genetik olarak yatkın olan kirpilerde, kanser gelişme riski daha yüksek olabilir. Erken teşhis edilirse cerrahi müdahale ve tedavi şansı artabilir.

4. Diş Problemleri

Bazı kirpilerde genetik olarak diş ve diş eti problemlerine yatkınlık olabilir. Bu sorunlar, özellikle yaşlandıkça diş kaybı, diş eti hastalıkları ve çürükler şeklinde ortaya çıkabilir. Genetik yatkınlık, diş problemlerinin daha erken yaşlarda başlamasına neden olabilir. Kirpilerde diş sağlığı ihmal edilmemeli ve düzenli veteriner kontrolleri yapılmalıdır.

5. Obezite

Kirpilerde obezite genetik olarak da görülebilir. Bazı kirpi türleri, düşük metabolizma hızı nedeniyle kilo almaya daha yatkındır. Obezite, kirpilerin yaşam kalitesini düşürerek eklem problemlerine, hareket kısıtlılığına ve kalp sorunlarına yol açabilir. Genetik yatkınlık olsa bile, doğru beslenme ve yeterli egzersiz ile obezitenin önüne geçmek mümkündür.

Genetik hastalıklar kirpilerde yaşam kalitesini düşürebileceği için, özellikle yavru kirpi sahiplenirken güvenilir bir kaynaktan gelmesine dikkat edilmeli ve sağlık durumu hakkında bilgi edinilmelidir. Ayrıca, kirpilerin düzenli olarak veteriner kontrolüne götürülmesi, olası genetik hastalıkların erken teşhis edilmesine yardımcı olabilir.

Bizi Instagram‘dan takip edebilirsiniz.